نشست نخبگانی «اسناد وقفی به مثابه اسناد ملی»
نشست نخبگانی «اسناد وقفی به مثابه اسناد ملی» به مناسبت هفتهٔ اسناد ملی به همت مرکز تحقیقات و توسعهٔ وقف دانشگاه شهید بهشتی با همکاری سازمان آرشیو ملی در محل آن سازمان در تاریخ ۱۶ اردیبهشت ماه سال جاری برگزار شد. نشست مذکور با حضور دکتر شهرام یوسفی فر، رئیس سازمان آرشیو ملی، دکتر صیامیان، معاون پژوهشی مرکز تحقیقات و توسعهٔ وقف دانشگاه شهید بهشتی، حجت‌الاسلام و المسلمین حاتمی، معاون اوقافی ، حقوقی و امور مجلس سازمان اوقاف، مهندس روح‌الامینی،معاون توسعه مدیریت و پشتیبانی، مهندس رحیمی، مدیرکل دفتر نوسازی و تحول اداری سازمان اوقاف، و حجت‌الاسلام و المسلمین اژدری، مدیرکل دفتر اسناد و شناسایی موقوفات سازمان اوقاف، دکتر علی ططری، رئیس سازمان اسناد و مدیر مرکز پژوهش کتابخانهٔ مجلس شورای اسلامی و دکتر حسن‌آبادی، رئیس سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان آغاز به کار کرد. دکترصیامیان نخستین سخنران این نشست بود. وی پس از خیر مقدم به مهمانان نشست، جلسه را با این پرسش آغاز کرد که آیا می‌توان اسناد وقفی را فراتر از معیارهای شرعی، در تزار اسناد ملی نیز بررسی کرد؟ دکتر صیامیان با ارائه تعریفی از معیارهای اسناد ملی، اظهار داشت که اسناد وقفی را به دلیل سرشت حقوقی آن‌ها می‌توان در ردیف اسناد ملی تلقی کرد. وی بیان داشت به دلیل تأثیر نهاد وقف در شکل‌دهی به نظامات و صورت‌بندی‌های اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی کشور، نمی‌توان اسناد وقفی را به مثابه امری مربوط گذشته دانست و این اسناد به یک معنا تاریخ زنده‌اند. دکتر صیامیان در پایان ارزش حقوقی این اسناد را در به دلیل تأثیر امروزین در صورت‌بندی به مناسبات اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی جامعه با معاهدات بین‌المللی کشور با دیگر دولت‌ها هم‌طراز دانست. وی سپس تریبون سخنرانی به سخنرانان و دیگر مهمانان سپرده شد.
دکتر یوسفی‌فر به عنوان سخنران بعدی، با این جمله به بحث ورود کرد که وقف به عنوان تبدیلگر و پیونددهندهٔ امر و تصمیمی فردی به امور اجتماعی و فرهنگی قابل فهم و توضیح است .پس از آن به طور مختصر تعریفی از «ملی‌بودن» یک میراث به دست داد و سپس اسناد وقفی را پیونددهنده میان امر دیانورزانهٔ فردی به ساحت‌های امر اجتماعی دانست و همین وجه پیوندی را لیلی بر ملی‌بودن این اسناد ذکر کرد. وی اسناد وقفی را به دلیل ماهیت حقوقی-تاریخی بخشی از تاریخ دانست و تصریح کرد بررسی تاریخ ایران بدون مطالعهٔ سرگذشت نهاد وقف غیرممکن است.
پس از دکتر یوسفی‌فر، حجت‌الاسلام و المسلمین حاتمی به ایراد سخنرانی پرداخت. وی در گزارشی آماری، وضعیت موقوفات، تفکیک مقاصد وقف، وضع نگهداری و مرمت اسناد وقفی و نیز فراوانی اسناد از منظر دوره‌های تاریخی را به سمع و نظر مهمانان رساند. حجت‌الاسلام حاتمی سخنرانی خویش را با ارائه یک نتیجه‌گیری و یک پیشنهاد به پایان برد. وی به طور خلاصه وضع رسیدگی به امور وقفی را طی سال‌های اخیر بسیار بهتر از ادوار گذشته دانست و پیشنهاد داد سازمانها و نهادی دیگری که آرشیوی از اسناد وقفی در اختیار دارند، با هماهنگی هم دبیرخانه‌ای دائمی برای تجمیع نسخه‌های برابر با اصل از اسناد وقفی ایجاد کنند و در نهایت در اختیار سازمان اوقاف قرار دهند.
حجت‌الاسلام و المسلمین اژدری، مدیرکل دفتر اسناد و شناسایی موقوفات سازمان اوقاف، استعداد و آمادگی سازمان اوقاف و امور خیریه کشور را برای مشارکت در طرح‌های پژوهشی و همکاری با پژوهشگران با محوریت موضوعات مرتبط با وقف اعلام داشت. وی برای نمونه از طرحی پژوهشی با موضوع موقوفات پزشکی نام برد که به‌دست یکی از پژوهشگران آن حوزه با همکاری سازمان اوقاف انجام شده‌است و نتایج آن در قالب کتاب در اختیار نهادها، دانشجویان و پژوهشگران قرار دارد. حجت‌الاسلام اژدری تأسیس مرکزی در سازمان اوقاف زیر نام «مرکز پژوهشی وقف» را گام دیگری دانست که برای برقراری ارتباط مؤثر میان سازمان و پژوهشگران برداشته شده‌است.
سخنران بعدی نشست دکتر حسن‌آبادی، رئیس سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی بود. وی ایراد سخنرانی خویش را با شرح تاریخچه‌ای از تشکیل، تکوین و رویکردهای سازمان متبوع خود آغاز کرد. دکتر حسن‌آبادی شالودهٔ تأسیس سازمان اسناد آستان قدس را در سال ۱۳۷۷ اسنادی دانست که پیش از انقلاب در آستان قدس جمع‌آوری شده بودند که اکنون این میزان به سیزده میلیون برگ سند در موضوعات مختلف افزایش یافته‌است. دکتر حسن‌آبادی بزرگترین مشکل بر سر راه استفادهٔ پژوهشگرانه از اسناد را تجمیع میان اهداف حقوقی مورد نیاز سازمان و کارکردهای پژوهشی از اسناد دانست. ایشان ماهیت حقوقی این اسناد و مسائل مبتلا به آن را دلیل عدم تمایل نهادها و سازمانها در به‌اشتراک‌گذاری این اسناد دانست. دکتر حسن‌آبادی رویکرد سازمان اسناد آستان قدس به اسناد وقفی را رویکردی تجمیعی میان مقاصد حقوقی و پژوهشی از سند عنوان کرد. رئیس سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی پس از ذکر گرفتاری‌های دسته‌بندی و در ادامه به تشریح دردسترس‌قرارگرفتن اسناد وقفی سازمان اسناد آستان قدس رضوی از طریق اینترنت پرداخت و توضیح داد با تمهیدات انجام‌شده جستجوی اینترنتی درون اسناد را با استفاده از جستجوی کلیدواژه‌ای میسر شده‌است.
سخنران بعدی نشست، دکتر علی ططری، رئیس سازمان اسناد و مدیر مرکز پژوهش کتابخانه مجلس شورای اسلامی بود. وی راه‌اندازی مرکز تحقیقات و توسعهٔ وقف دانشگاه شهید بهشتی را نویدبخش تحولی در حوزه وقف و اسناد وقفی دانست. ططری با ذکر تاریخچهٔ مختصری از سازمان اسناد مجلس، در بیانی محتصر مواردی که سد راه همکاری پژوهشگران تاریخ با سازمان اوقاف و امور خیریهٔ کشور را برشمرد. وی ضمن تشریح اهمیت به سزای اسناد وقفی به مثابه منبعی برای فهم تاریخ اجتماعی، فقدان آمار و دردسترس‌نبودن اسناد سازمان اوقاف را چالش و حفره‌ای در امر پژوهش دانست. ططری برقراری ارتباط میان پژوهشگران و سازمان اوقاف را به سود دو طرف برشمرد.
در بخش جمع‌بندی دکتر یوسفی‌فر استمرار چنین جلساتی میان مراکز و نهادهای آرشیوی کشور به‌طور ضروری دانست. وی تشکیل کمیته فنی مشترکی میان مجموعه‌های آرشیوی را به عنوان نخستین گام همکاری مطرح کرد. دکتر یوسفی‌فر اهداف چنین کمیته‌ای را شناسایی بسترهای لازم برای مبادله با هدف تجمیع اسناد از طریق مبادلهٔ دیجیتالی و تهیهٔ رونوشت و روگرفت از آن‌ها با هدف نهایی مجموعه‌سازی ذکر کرد. وی اظهار داشت سازمان آرشیو ملی با همهٔ امکانات فنی و تجربی خود آماده همکاری در آغاز و پیشبرد این امر مهم است.
جناب روح‌الامینی، معاون توسعه مدیریت و منابع انسانی سازمان اوقاف و امور خیریه کشور، در پاسخ اظهار داشت سازمان اوقاف طی سال‌های اخیر با اتخاذ رویکردی تعاملی در موضوعات مأموریتی با سازمان و نهادهای دیگر بوده‌است. وی در ادامه انجام پژوهش‌های تطبیقی در نظامات مدیریتی وقف و امور خیریهٔ دیگر کشورها را از دستاوردهای سازمان اوقاف دانست.
پس از پایان ایراد سخنرانی سخنرانان، نشست مذکور با پرسش و پاسخ میان مهمانان و سخنرانان در فضایی صمیمانه ادامه یافت. دکتر صیامیان طی سخنان پایانی خود نسبت به ایجاد کمیتهٔ مشترک با محوریت مرکز تحقیقات و توسعهٔ وقف ابراز امیدواری کرد. نشست نخبگانی «اسناد وقفی به مثابه اسناد ملی» در نهایت با قدردانی دکتر صیامیان از سخنرانان و مهمانان این نشست پایان یافت.
دکتر یوسفی‌فر به عنوان سخنران بعدی، با این جمله به بحث ورود کرد که وقف به عنوان تبدیلگر و پیونددهندهٔ امر و تصمیمی فردی به امور اجتماعی و فرهنگی قابل فهم و توضیح است .پس از آن به طور مختصر تعریفی از «ملی‌بودن» یک میراث به دست داد و سپس اسناد وقفی را پیونددهنده میان امر دیانورزانهٔ فردی به ساحت‌های امر اجتماعی دانست و همین وجه پیوندی را لیلی بر ملی‌بودن این اسناد ذکر کرد. وی اسناد وقفی را به دلیل ماهیت حقوقی-تاریخی بخشی از تاریخ دانست و تصریح کرد بررسی تاریخ ایران بدون مطالعهٔ سرگذشت نهاد وقف غیرممکن است.
پس از دکتر یوسفی‌فر، حجت‌الاسلام و المسلمین حاتمی به ایراد سخنرانی پرداخت. وی در گزارشی آماری، وضعیت موقوفات، تفکیک مقاصد وقف، وضع نگهداری و مرمت اسناد وقفی و نیز فراوانی اسناد از منظر دوره‌های تاریخی را به سمع و نظر مهمانان رساند. حجت‌الاسلام حاتمی سخنرانی خویش را با ارائه یک نتیجه‌گیری و یک پیشنهاد به پایان برد. وی به طور خلاصه وضع رسیدگی به امور وقفی را طی سال‌های اخیر بسیار بهتر از ادوار گذشته دانست و پیشنهاد داد سازمانها و نهادی دیگری که آرشیوی از اسناد وقفی در اختیار دارند، با هماهنگی هم دبیرخانه‌ای دائمی برای تجمیع نسخه‌های برابر با اصل از اسناد وقفی ایجاد کنند و در نهایت در اختیار سازمان اوقاف قرار دهند.
حجت‌الاسلام و المسلمین اژدری، مدیرکل دفتر اسناد و شناسایی موقوفات سازمان اوقاف، استعداد و آمادگی سازمان اوقاف و امور خیریه کشور را برای مشارکت در طرح‌های پژوهشی و همکاری با پژوهشگران با محوریت موضوعات مرتبط با وقف اعلام داشت. وی برای نمونه از طرحی پژوهشی با موضوع موقوفات پزشکی نام برد که به‌دست یکی از پژوهشگران آن حوزه با همکاری سازمان اوقاف انجام شده‌است و نتایج آن در قالب کتاب در اختیار نهادها، دانشجویان و پژوهشگران قرار دارد. حجت‌الاسلام اژدری تأسیس مرکزی در سازمان اوقاف زیر نام «مرکز پژوهشی وقف» را گام دیگری دانست که برای برقراری ارتباط مؤثر میان سازمان و پژوهشگران برداشته شده‌است.
سخنران بعدی نشست دکتر حسن‌آبادی، رئیس سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی بود. وی ایراد سخنرانی خویش را با شرح تاریخچه‌ای از تشکیل، تکوین و رویکردهای سازمان متبوع خود آغاز کرد. دکتر حسن‌آبادی شالودهٔ تأسیس سازمان اسناد آستان قدس را در سال ۱۳۷۷ اسنادی دانست که پیش از انقلاب در آستان قدس جمع‌آوری شده بودند که اکنون این میزان به سیزده میلیون برگ سند در موضوعات مختلف افزایش یافته‌است. دکتر حسن‌آبادی بزرگترین مشکل بر سر راه استفادهٔ پژوهشگرانه از اسناد را تجمیع میان اهداف حقوقی مورد نیاز سازمان و کارکردهای پژوهشی از اسناد دانست. ایشان ماهیت حقوقی این اسناد و مسائل مبتلا به آن را دلیل عدم تمایل نهادها و سازمانها در به‌اشتراک‌گذاری این اسناد دانست. دکتر حسن‌آبادی رویکرد سازمان اسناد آستان قدس به اسناد وقفی را رویکردی تجمیعی میان مقاصد حقوقی و پژوهشی از سند عنوان کرد. رئیس سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی پس از ذکر گرفتاری‌های دسته‌بندی و در ادامه به تشریح دردسترس‌قرارگرفتن اسناد وقفی سازمان اسناد آستان قدس رضوی از طریق اینترنت پرداخت و توضیح داد با تمهیدات انجام‌شده جستجوی اینترنتی درون اسناد را با استفاده از جستجوی کلیدواژه‌ای میسر شده‌است.
سخنران بعدی نشست، دکتر علی ططری، رئیس سازمان اسناد و مدیر مرکز پژوهش کتابخانه مجلس شورای اسلامی بود. وی راه‌اندازی مرکز تحقیقات و توسعهٔ وقف دانشگاه شهید بهشتی را نویدبخش تحولی در حوزه وقف و اسناد وقفی دانست. ططری با ذکر تاریخچهٔ مختصری از سازمان اسناد مجلس، در بیانی محتصر مواردی که سد راه همکاری پژوهشگران تاریخ با سازمان اوقاف و امور خیریهٔ کشور را برشمرد. وی ضمن تشریح اهمیت به سزای اسناد وقفی به مثابه منبعی برای فهم تاریخ اجتماعی، فقدان آمار و دردسترس‌نبودن اسناد سازمان اوقاف را چالش و حفره‌ای در امر پژوهش دانست. ططری برقراری ارتباط میان پژوهشگران و سازمان اوقاف را به سود دو طرف برشمرد.
در بخش جمع‌بندی دکتر یوسفی‌فر استمرار چنین جلساتی میان مراکز و نهادهای آرشیوی کشور به‌طور ضروری دانست. وی تشکیل کمیته فنی مشترکی میان مجموعه‌های آرشیوی را به عنوان نخستین گام همکاری مطرح کرد. دکتر یوسفی‌فر اهداف چنین کمیته‌ای را شناسایی بسترهای لازم برای مبادله با هدف تجمیع اسناد از طریق مبادلهٔ دیجیتالی و تهیهٔ رونوشت و روگرفت از آن‌ها با هدف نهایی مجموعه‌سازی ذکر کرد. وی اظهار داشت سازمان آرشیو ملی با همهٔ امکانات فنی و تجربی خود آماده همکاری در آغاز و پیشبرد این امر مهم است.
جناب روح‌الامینی، معاون توسعه مدیریت و منابع انسانی سازمان اوقاف و امور خیریه کشور، در پاسخ اظهار داشت سازمان اوقاف طی سال‌های اخیر با اتخاذ رویکردی تعاملی در موضوعات مأموریتی با سازمان و نهادهای دیگر بوده‌است. وی در ادامه انجام پژوهش‌های تطبیقی در نظامات مدیریتی وقف و امور خیریهٔ دیگر کشورها را از دستاوردهای سازمان اوقاف دانست.
پس از پایان ایراد سخنرانی سخنرانان، نشست مذکور با پرسش و پاسخ میان مهمانان و سخنرانان در فضایی صمیمانه ادامه یافت. دکتر صیامیان طی سخنان پایانی خود نسبت به ایجاد کمیتهٔ مشترک با محوریت مرکز تحقیقات و توسعهٔ وقف ابراز امیدواری کرد. نشست نخبگانی «اسناد وقفی به مثابه اسناد ملی» در نهایت با قدردانی دکتر صیامیان از سخنرانان و مهمانان این نشست پایان یافت.
|
|
|
|
|
|